Panteon zakharyjski

Sfery wpływów bogów na Torilu z zaznaczonym jasnoniebiesko panteonem zakharyjskim.

Personifikacja Przeznaczenia jako kobieta podająca przyjazną dłoń wędrowcy na pustyni.

Bogowie Zakhary dzielą się na trzy grupy: główni (zwane często Wielkimi), lokalni (zwani często powszechnymi) oraz dzikimi (zwanymi także pogańskimi). Dzikie bóstwa nie są uznawane w naukach i opowieściach Nauczycielki. Należą do nich Zapomniani Bogowie Nog i Kadar, wyspiarskie kulty i Plemiona ze Wzgórz oraz nieczuli bogowie żywiołów, o których dżiny mówią przyciszonymi tonami. Dzicy bogowie obejmują także pozaplanarnych przechodni wyznawanych przez cudzoziemskich kapłanów. Z zasady, "oświeceni" Zakharyjczycy nie czczą tych dzikich bóstw. Wielu Zakharyjczyków jest dość tolerancyjna dla zagubionych ludzi, którzy czczą, lecz niektórzy - zwłaszcza moraliści - uważają takie pogańskie wierzenia za zniewagę Nauczycielki i wszystkiego co jawi się cywilizowane i dobre.

Wielcy Bogowie

Główni bogowie (Wielcy Bogowie) (ang. Great Gods) mają największe, najbardziej zorganizowane kościoły w Zakharze, ponieważ uznaje się je w całej Krainie Przeznaczenia. Należą do nich Dzielny Hadżama, Uczciwa Hakija (Pani Morskich Bryz), jej brat Szlachetny Haku (Pan Pustynnych Wiatrów), Dżisan od Przypływów, Kor Czcigodny, Nadżm Śmiały, Selan Pięknego Księżyca oraz Uczony Zann. Członkowie Ligii Panteonu uznają także Dżauhara Inkrustowanego za Wielkiego Boga, choć uznawany jest on wyłącznie w ich obszarze.

• Hadżama - Bóg odwagi
• Hakija - Bogini uczciwości
• Haku - Bóg wolności
• Dżisan - Bogini hojności
• Kor - Bóg mądrości
• Nadżm - Bóg dzielności
• Selan - Bogini piękna
• Zann - Bóg wiedzy

Lokalni bogowie

Lokalni bogowie (ang. local gods) (powszechni bogowie) uznawani są w słowie Nauczycielki, lecz nie są wyznawani powszechnie. Dobrze znany w jednym obszarze czy mieście, o lokalnym bogu mógł nikt nie słyszeć 20 czy 40 kilometrów dalej. Wyznawcy lokalny bogów nie zyskują korzyści u wielkich organizacji kościelnych.

Wyznawanie i wiara są głównie sprawą osobistego wyboru w Zakharze. Laicy mogą czcić wiele bogów w tym samym czasie bądź zmieniać wiarę z jednego na drugiego. (Jedynym prawdziwym wymogiem jest to, iż osoba wierzy w jakąś większą moc, najlepiej oświeconą.) Jednakże kapłani zazwyczaj oddają się wybranej wierze. Pragmatycy, etycy i moraliści zazwyczaj wyznają jednego oświeconego boga czy wiarę, z czego większość moralistów należy do kościoła Wielkiego Boga. Niektórzy mistycy wyznają pogańskich bogów, tak jak cudzoziemskich kapłanów.

Wielcy Bogowie nie są ani dobrzy ani źli, ani też praworządni czy chaotyczni. Są ponad takimi sprawami. Dzielność można odnaleźć w najszlachetniejszym farisie oraz zabójcy o czarnym sercu, a kim jest Hadżama by odwrócić swoje ucho od któregokolwiek z nich? Poszczególni wyznaczy czy kościoły mogą być dobrzy lub źli, lecz Wielcy bogowie są ponad takimi gierkami. Stawia ich to daleko od powszechnych bogów i pogańskich bóstw, którzy są zazwyczaj zatwardziali w charakterze swoich wyznawców.

• Dżauhar - Bogini bogactwa. Jest ważną lokalną boginią, postrzeganą jako Wielka Bogini w Miastach Panteonu, gdzie Dżisan nie jest powszechnie wyznawana.

Pozostałymi ważnymi bóstwami pośród mnogości lokalnych bogów są:

• Bala - Bogini muzyki.
• Vatakatal - Bóg wojny i obowiązku.

Jedną wspólną wiarą w Zakharze jest Świątynia Dziesięciu Tysięcy Bogów, która czci każde bóstwo jakie kiedykolwiek istniało bądź też będzie istnieć w przyszłości, miast wyznawać jakiekolwiek szczególne bóstwo.

Kahin

Inną osobliwością w Krainie Przeznaczenia są kahini lub też kapłani idolatrii (ang. idol priest), którzy wierzą w boskość we wszystkich rzeczach i czczą szczególny przedmiot, miejsce czy nawet powszechnego boga by zrozumieć wszechświat i podłączyć się do jego mocy.

Kahini są zakharyjskimi kapłanami mającymi niewielki związek z wierzeniami i mocami druidów.

Dzicy bogowie

Dzicy bogowie (ang. savage gods) wyznawani w różnych dzikich obszarach Zakhary:

• Kiga, Drapieżca
• Lotha, Zakharyjskie imię Lolth
• Migal, bóg nauczania lecz także zabójców

Ragarra: Goddess of the jungle and its violent denizens, passion, chaos and revenge

• Szadżar: Bóg Rzeki Nogaro
• Bestia, krwiożerczy bóg Plemion ze Wzgórz na południe od Wolny Miast
• Bębniarz, Kar'r'rga i Pag, bogowie wyznawani na wyspach Zatłoczonego Morza na odległym południu
• Beztwarzowy Bóg: Bóg złych jakoludzi w Górach Pilarów Świata w północno-wschodniej Zakharze
• Zagubiony, słoniogłowy bóg wypędzony z krainy Afyal przez kościół Selan

Zimni bogowie żywiołów

Akadi od Powietrza, Grumbar od Ziemi, Istishia od Wody, Kossuth od Ognia - są to zimni bogowie żywiołów (ang. cold gods of the elements). Ich potęga jest wielka. Śmiertelnicy, którzy widzieli fenomenalną siłę monolitu żywiołów wiedzą, iż takie stworzenie jest niewielkim cieniem bóstwa zrodzonego na swym planie.

Pomimo ich potęgi, niewiele istot spogląda na zimnych bogów po magię czy przewodnictwo. Bóstwa te są określane zimnymi z powodu ich stosunku do ludzi i innych podwładnych istot: nieczułość bądź wyraźna wrogość. Dżiny, które same są stworzeniami żywiołów, zdają sobie sprawę z istnienia zimnych bogów. Jednakże z zasady nawet dżiny ich nie czczą. Okazjonalnie szalony kapłan czy mistyk może popaść w zaklęcie zimnego boga, lecz niewielu by się na to zdobyło. I nie jeden zły mag należący do Bractwa Prawdziwego Płomienia próbował ujarzmić jednego z tych mrocznych bogów. Tacy magowie zabiegali jedynie o swoje własne unicestwienie.

Oświecenie

Temat zakharyjskich wiar nie byłby pełny bez wspomnienia trzech istotnych postaci: Przeznaczenia, Nauczycielki oraz Wielkiego Kalifa. Wszystkie trzy są potężnymi i wpływowymi aspektami oświecenia. Nie są jednak wyznawane, gdyż żadne nie jest bogiem jak i żaden meczet nie powstał w ich imię. Ponadto żadna z tych postaci nie obdarowuje czarami kogokolwiek kto mylnie zadeklarowałby ich jako bóstwo.

• Przeznaczenie (ang. Fate) często jest opisywane jako naturalna siła będąca częścią przyszłości każdego mężczyzny i każdej kobiety. Nie jest boginią, lecz wspiera tych, którym się powiodło oraz doda otuchy tym, którzy zawiedli. Bogowie, bez względu na ich naturę, szanują ją. Podczas gdy nie jest wyznawana bezpośrednio, jej imię przywoływane jest by ukazać jej wpływ na świat.

• Nauczycielka (ang. Loregiver) jest w pewien sposób panną służebną Przeznaczenia, jej sługą i ukierunkowaniem jej woli. To Nauczycielka była tą, która jako pierwsza zdefiniowała Prawo, które wiąże społeczność Zakhary razem. Jednakże Nauczycielka jest lub była rozpoznawana jako śmiertelna istota, a śmiertelne byty nie są wyznawane.

• Wielki Kalif (ang. Grand Caliph) zasiada w centrum świata. Jest potomkiem Pierwszego Kalifa, tego do którego uśmiechnęło się Przeznaczenie, który przywiódł Prawo Nauczycielki i rozprowadził oświecenie po krainie. Choć jest szanowany i czczony, Wielki Kalif bogiem gdyż zrodzony jest z kobiety i tak jak każda inna istota, przeminie z czasem. Wielki Kalif nie żąda także zorganizowanego kultu i boskości. Wystarczające jest mieć uśmiechy grzmiących mas oraz korzystać z bogactw jego rozległego imperium.

Władcy Dżinów

Inną grupą potężnych istot są władcy ras dżinów. Nie są bóstwami, lecz mają podobną im władzę. Jako iż dżiny odgrywają ważną rolę w Krainie Przeznaczenia, ci monarchowie czasem przykładają dłoń do spraw Zakhary.

• Kabril Ali al-Sara al-Zalazil, Wielki Chan Dao
• Husam al-Badil ben Nafhat al-Yugayyim, Wielki Kalif Dżinn
• Marrake al-Sidan al-Hariq ben Lazan, Najczcigodniejszy Sułtan Ifrytów
• Kalbari al-Durrat al-Amwaj ibn Jari, Cesarski Padyszach Maridów

Źródła

• Jeff Grubb (August 1992). Land of Fate (Adventurer's Guide to Zakhara), TSR, Inc. ISBN 978-1560763291.
• Wolfgang Baur (November 1993). Secrets of the Lamp, TSR, Inc. ISBN 978-1560766476.
• Jeff Grubb and Andria Hayday (April 1992). Arabian Adventures, TSR, Inc. ISBN 978-1560763581.