Panteon wedyjski

Obrządek chiński, hinduski i japoński

Jak na moce jednej z najstarszych kultur jakie kiedykolwiek istniały na światach pierwszej materialnej, bogowie hinduskiego panteonu (ang. Indian pantheon) (powszechniej znani jako wedyjski panteon (ang. Vedic pantheon)) zaszli dość daleko na ścieżce siły i rozwoju. Ich myśli pozostają jednak tajemnicą nawet dla potęg obdarzonych wiedzą i empatią. Prawda jest taka, iż wedyjscy bogowie przyjęli tak wiele sfer do swojej poplątanej acz uporządkowanej sieci, że nawet księgowi Stowarzyszenia Porządku odpuścili sobie wszelkie próby zrozumienia ich.

Lecz oto najciekawszy aspekt tego panteonu (przynajmniej dla tych, którzy badają takie sprawy): Za różnorodnością mocy stoi siła przenikająca wszystko co istnieje, marzyciel panteonu, z którego snów pochodzą wszelkie sny - Brahman. W poszukiwaniu wiedzy o tym duchu, wedyjscy wierni kierują swe poszukiwania wewnątrz siebie i próbują odnaleźć prawdę o samych sobie i ich miejscu w wieloświecie. Nie jest błędem fakt, iż najwięksi bohaterowie ziemi są medytacyjni i kontemplacyjni, bardziej niż działający bez namysłu trzaskacze.

Mędrcy wierzą, iż to Brahman - ucieleśnienie wszystkiego - jest zapewnieniem, że bogowie dzielą się swoją mocą. Takoż, jeśli jedno bóstwo straci oczekującego dla innego poprzez cykl reinkarnacji, nie jest to prawdziwa strata. To dzielenie się miesza inne moce planów; nie potrafią zrozumieć jak jakikolwiek panteon mógłby poświęcić się dla większej mocy (czy czymkolwiek Brahman tak naprawdę jest).

Bogowie wedyjscy

Indra na białym słoniu i czteroręka Kali

Na czele panteonu stoi Brahman, zaś reszta bóstw jest uważana za jego najprzeróżniejsze aspekty. Najpotężniejszymi bogami są bóg światłości i łaski Wisznu oraz bóg zniszczenia Śiwa. Ci pozornie antagonistyczni bogowie są uważani za dwa aspekty większego bytu i mają ze sobą przyjazne stosunki. Bogowie hinduscy stanowią bardzo często aspekty innego boga, są też czasem dwiema stronami tej samej monety albo wręcz jednym bogiem o dualistycznej naturze.

• W panteonie wedyjskim występuje co najmniej kilka podgrup trójek bogów, potwierdzając tym samym Regułę Trójek:
  • Jedna trójka bóstw uważana jest za stworzenie godzin życia, gdyż wypełnia cykl dobowy. Uszas jest boginią świtu, Sawitar bogiem dnia zaś po nim przychodzi czas na Królową Nocy Ratri. Bóstwa te łączy stałe przymierze, któremu nie przeszkadza w żadnym stopniu charakter żadnego z bóstw.
  • Inną grupą wewnątrz panteonu jest tak zwana Trójka Bogów Chaosu, jakim mianem ozwano Agni, Indrę i Waju, które wszystkie razem zamieszkują krainę Swarga na Limbo. Agni jest chaotyczną siłą ognia, który tworzy jak i niszczy. Indra uosabia szaleństwo wojny i sztukę jej prowadzenia, zaś Waju to siła wiatru zarówno lekkiego, przyjemnego i życiodajnego jak i brutalnego i niszczycielskiego.
  • Trójka bogów hinduskich mitów dzieli zazębione ze sobą dziedziny na Mechanusie. Te plany Pierwszej, które uznają te mity mają prowadzące tutaj połączenia. Waruna jest najwyższym sędzią i autorytetem (choć nie władcą) panteonu i włada Czujnym Okiem (ang. The Vigilant Eye), dyskiem gładkim jak odbicie księżyca. Rudra jest brutalnym, nieczułym śmiertelnym bogiem, którego kraina, Skupisko Energii (ang. Focus of Energy), choć nie mniej gruba od pozostałych, otwiera się na wielką przepaść. W tej przepaści Rudra strzela swoimi strzałami na Plan Materialny, odstrzeliwując słabych i pozostawiając wartościowych. Służą mu na tym planie maruty, nieżyjące stworzenia podobne do burzowych olbrzymów w wyglądzie i sile. W końcu jest kraina Jamy, Jamasadena (ang. Yamasadena), boga śmierci. Kraina ta jest mniejsza od dwóch pozostałych, lecz to tędy wyznawcy hinduskiego panteonu przechodzą przez osąd Waruny i ostateczne orzeczenie. Jama wędruje ponoć po planach, lecz delikatne światło wielkiej czystości połyskuje w środku jego planu.

• Panteon wedyjskich jest miejscem wielu dualizmów:
  • Wisznu i Śiwa są światłością i zniszczeniem, acz w przyjaznych relacjach.
  • Surja i Ratri są dniem i nocą, nawzajem sobą gardząc.
  • Czarna Matka Kali czczona przez kulty o makabrycznych rytuałach jest zaś bóstwem dualistycznym sama w sobie, gdyż tworzy, daje życie, lecz niszczy i pożera swoje potomstwo.
  • W panteonie są również bliźnięta praworządnych bogów, Mitra będący kolejnym słonecznym bóstwem oraz Waruna strzegący dharm i kosmicznego porządku. Mitra uosabia dobrą i pożyteczną moc słońca, która daje światło i ciepło oraz pobudza do życia roślinność. Waruna zaś jest wszechobecnym okiem, które dostrzega absolutną prawdę, poprzez wgląd w ludzkie serca. Oba bóstwa łączy to, że przybierają postać słońca w przypadku Mitry oraz nieba w przypadku Waruny, by stamtąd móc swoją mocą i wzrokiem dotrzeć do każdego zakątka ziemi. Odzwierciedlają stałość i niewzruszoność praw i zasad rządzących wszechświatem.

• Tak jak wszyscy hinduscy bogowie są rozmaitymi manifestacjami Brahmana, tak część bogów hinduskich jest manifestacjami innego boga, Rudry, gdyż rozmaitych Rudrów było znacznie więcej. Pozostałe dziś manifestacje znane są jako Śiwa, siła zniszczenia, oraz Rudra, zły awatar zarazy i burzy, który przejął krainę swojego praworządnego zwierzchnika Rudry na Mechanusie.

• Pozostali bogowie:
  • Bryhaspati jest nauczycielem bogów, lecz nierzadko służy on radą śmiertelnym radżom na Planie Materialnym.
  • Karttikeja to półbóg wojny zwalczający wszelkie odmiany diabłów jak i nieczyste duchy rakszasa.
  • Lakszmi jest żoną Wisznu, boginią lotosu i szczęścia, przebywającą z nim w jego krainie na Merkurii.
  • Puszan czuwa zaś nad zagubionymi, przewodzi i pokazuje słuszną drogę. Przeciwdziała on wyznawcom Kali czającym się na zagubionych wędrowców. Pomaga on również duszom w dostaniu się do zaświatów.
  • Soma jest bogiem księżyca jak i soku ze świętej rośliny somy przynoszącego boską moc, długowieczność i wizje. Dba o to, by somy mogli raczyć się wyłącznie szlachetni, kapłani oraz królowie.
  • Twasztar był kapłanem jak i niezwykłym wynalazcą, który zagroził jak i zaimponował samemu Indrze.

Imię	Tytuł	Symbol	Boska kraina	Charakter	Dziedzina
Agni	Syn Płomienia	płomienie	Limbo/Swarga	chaotyczny dobry	ogień i wiadomości
Brahman	Stwórca	głowa o czterech twarzach	nieznana	neutralny	wszystko
Bryhaspati	Nauczyciel Bogów	gęsie pióro i zwój	Celestia/Lunia/Nektar Życia	praworządny dobry	mądrość i wyznawanie
Indra	Pierwszy Władca	biały słoń	Limbo/Swarga	chaotyczny zły	wojna i burza
Jama	Pierwszy ze Zmarłych, Sędzia Zmarłych	czerwone berło	Mechanus/Jamasadena	praworządny neutralny	sądzenie zmarłych
Kali	Czarna Matka, Matka Czarnej Ziemi	czaszka	Otchłań/643 warstwa/Jaskinie Czaszki	chaotyczny zły	życie, śmierć, tworzenie, niszczenie
Karttikeja	Generał Niebiańskiej Armii	paw	Ysgard/Ysgard/Szczęścia Wojny	chaotyczny dobry	śmierć, wojna, wojownicy
Lakszmi	Dostatek	lotos	Celestia/Merkuria/Niebiański Lotos	chaotyczny dobry	szczęście i dobrobyt
Mitra	Światło Błogosławieństw	roślina w słońcu	Celestia/Merkuria/Złoty Ogień	praworządny dobry	przyjaźń, kontrakty, ciepło, światło, wzrost
Puszan	Żywiciel, Karmiący	złota lanca	Ziemie Bestii/Bruks/Niesforny Dobrobyt	neutralny dobry	relacje, podróżnicy
Ratri	Królowa Nocy	kobieca sylwetka	Szare Pustkowia/Niflheim/Mrok Nocy	chaotyczny neutralny	noc, ciemność
Rudra	Zarażony, Władca Zwierząt	czarny łuk	Mechanus/Skupisko Energii	neutralny zły	burze, choroby
Sawitri	Pobudzacz, Słońce	pełne słońce	Elizjum/Amoria/Domena Wiecznego Słońca	neutralny dobry	życie, światło
Soma	Eliksir Życia	księżyc	Ysgard/Ysgard/Bramy Księżyca	chaotyczny dobry	księżyc, rośliny, przepowiednia
Śiwa	Odkupiciel, Niszczyciel	głowa kobry	Plan Negatywnej Energii/Wir	neutralny zły	ostatecznie zniszczenie
Surja	Słońce	półsłońce	Celestia/Merkuria/Złoty Ogień	praworządny dobry	poranek, zmierzch
Twasztar	Cieśla	śmigło wiatraczka na jadeitowej lasce	Zewnętrze/Pracownia Twasztara	chaotyczny dobry	inwencja, tworzenie
Uszas	Jutrzenka	wschodzące słońce	Elizjum/Eronia/Chwała Poranka	praworządny dobry	poranek, światło i czujność
Waju	Zmienne Tchnienie	młode drzewko zgięte pod wiatrem	Limbo/Swarga	chaotyczny neutralny	wiatr, życie, zniszczenie
Waruna	Utrzymujący Kosmiczny Porządek	chmury	Mechanus/Czujne Oko	praworządny neutralny	kosmiczny porządek, dharma
Wisznu	Podtrzymujący	słońce, muszla, lotos, berło	Celestia/Merkuria/Niebiański Lotos	praworządny dobry	łaska, światło

Boskie krainy

Wedyjska świątynia, poświęcona wielu bóstwom

Tak jak niejednolite są charaktery i zamierzenia bóstw wedyjskich, tak ich boskie krainy są porozrzucane po całym wieloświecie. Brak poczucia konkretnej przynależności, czy obowiązku wobec panteonu sprawia, że krainy jak i ich położenie dokładnie odzwierciedlają samo bóstwo. Nie wyodrębnia się wśród nich żadnej cechy wspólnej poza zamiłowaniem do gromadzenia wiedzy, podobnej architekturze, czy powtarzających się motywach symboli.

• Celestia:
  • Nektar Życia - boska kraina leżąca na Lunii w Celestii, należąca do Bryhaspati, boga nauki i mądrości. W górach wyznawcy Brihaspati wybudowali ukrytą wielką bibliotekę, gdzie zachowali całą zdobytą wiedze poprzedników.
  • Niebiański Lotos - boska kraina Wisznu i jego żony Lakszmi. Znajduje się na Merkurii na planie Celestii.
  • Złoty Ogień - boska kraina Mitry oraz Surji, dwóch odmiennych bóstw słońca, na Merkurii w Celestii.
• Elizjum:
  • Chwała Poranka - znajdująca się na warstwie Elizjum, Eronii jest krainą Uszas, którą dzieli ona z faeruńskim bogiem poranka Lathanderem.
  • Domena Wiecznego Słońca - kraina Sawitara, znajdująca się na pierwszej warstwie Elizjum, Amorii.
• Mechanus: Trzy krainy na trzech zazębiających się zębatkach.
  • Czujne Oko - boska kraina Waruny.
  • Jamasadena - boska kraina Jamy.
  • Skupisko Energii - boska kraina Rudry.
• Pozostałe plany:
  • Bramy Księżyca - boska kraina na Ysgardzie, zamieszkiwana przez Somę oraz faeruńską boginię Selune.
  • Groty Czaszki - boska kraina bogini Kali znajdująca się na 643-ej warstwie otchłani.
  • Mrok Nocy - boska kraina bogini nocy Ratri na Hadesie w warstwie Niflheim.
  • Niesforny Dobrobyt - zamieszkiwana przez Puszana kraina znajdująca się na Bruksie, drugiej warstwie Ziem Bestii.
  • Pracownia Twasztara - boska kraina Twasztara na Zewnętrzu.
  • Swarga - boska kraina w Limbo, zamieszkiwana przez trzech bogów chaotycznych sił, Agni ognia, Indry wojny i burzy oraz Waju wiatru, życia i zniszczenia.
  • Wir - boska kraina Śiwy, boga zniszczenia. Miejsce to znajduje się na planie negatywnej energii i jedyne co powoduje to zniszczenie wszystkiego co do niego wpadnie. Żadna istota bez zgody pana tej domeny, nie przeżyje spotkania.

Źródła

• "Legends & Lore" 1nd ed. Ad&d
• "Legends & Lore" 2nd ed. Ad&d
• "Planescape Campaign Setting"
• "Planescape - On Hallowed Ground"
• "Planescape - The Inner Planes"
• Wikipedia.org