Golem

Golem żelazny i cielesny

Pomniejsze golemy

Golemy (ang. Golems) to stworzone za pomocą magii potężne konstrukty, które powstają wyłącznie w celu służenia swoim panom. Do stworzenia każdego golema potrzebne są specjalne surowce z których będzie się składać ciało, zaklęcia które je wzmocnią, duch żywiołu który ożywi ciało, oraz odrobina scalającej całość mocy z planu energii pozytywnej.

Nie zachowały się żadne zapisy dotyczące pierwotnego twórcy lub twórców samej koncepcji golemów. Najstarsze księgi traktujące o budowie golemów odwołują się do jeszcze starszych źródeł. Podręczniki takie są najczęściej zaklęte w celu wspomożenia budowniczych w ich pracy. Przypuszcza się, że pierwszym stworzonym egzemplarzem był golem z ciała - nieoczekiwany efekt eksperymentu związanego z reanimacją ciał zmarłych. Golemy cielesne są zresztą najłatwiejsze do stworzenia i ożywienia dzięki faktowi, że ich substancja niedawno jeszcze stanowiła ciało żyjącej istoty. Później proces ten został przeniesiony na materiały nieorganiczne i metale, które pozwalają na zbudowanie potężniejszych i bardziej interesujących modeli.

Golemy zbudowane są najczęściej z materiałów związanych z żywiołami, choć wśród planów nie jest to regułą i mieszkańcy Planów Zewnętrznych potrafią tworzyć je z innych substancji. Tym, co ożywia golema jest duch żywiołu (najczęściej z Planu Żywiołu Ziemi). Ponieważ duch ten nie jest naturalną częścią ciała golema, jest niewrażliwy na większość zaklęć i pewne rodzaje broni. Proces tworzenia golema wiąże ducha z nieożywionym ciałem i zmusza go do posłuszeństwa rozkazom stwórcy. Dokładna natura duchów golemów nie jest dobrze poznana, wiadomo jedynie że traktują niewolących ich pierwszaków ze zrozumiała wrogością.

Złożenie bądź wyrzeźbienie ciała golema to poważne wyzwanie. Większość magów wynajmuje do tego celu rzemieślników, murarzy bądź krasnoludy. Cała praca musi odbywać się w specjalnie przygotowanym laboratorium. Rozmiary golema związane są z rodzajem zaklęcia, jakim dysponuje twórca - czar nie działa na ciała zbyt małe lub zbyt duże. Rytuały wiążące ducha żywiołu z ciałem golema są długotrwałe i najczęściej zajmują około dwóch miesięcy.

Choć istnieje wiele rodzajów golemów, wszystkie mają kilka cech wspólnych. Są niewrażliwe na trucizny i magię działającą na umysł. Nie znają także pojęcia strachu, co czyni je straszliwymi i skutecznymi wojownikami i ochroniarzami. Dodatkowym atutem jest fakt, że są samowystarczalne - ożywiająca je magia sprawia że nie potrzebują pożywienia.

Golemy są istotami bezwolnymi, pozbawionymi emocji i całkowicie posłusznymi woli swych panów. Ich słabością jest niezdolność do działania, jeśli nie otrzymały konkretnych rozkazów. Bronią się, jeśli zostały zaatakowane, ale na tym kończy się ich jakakolwiek inicjatywa. Są najbardziej dosłownym uosobieniem idei bezwolnego i ślepo posłusznego narzędzia.

Typy golemów

• Golem adamantytowy
• Golem alchemiczny
• Golem blaszany
• Golem błotny
• Golem błyskawicy
• Golem brzytwowy
• Golem ceramiczny
• Golem chia
• Golem czerwiowy
• Golem cielesny
  • Czarci cielesny golem
• Golem drewniany
• Golem działa
• Golem gargulec
• Golem geody
• Golem gliniany
• Golem grzybowy
• Golem inkarnum
• Golem kamienne smoczysko
• Golem kamienny
  • Golem bursztynowy
  • Kościany kamienny golem
  • Golem nagrobkowy
• Golem konopski
• Golem kłowy
• Golem koński - napędzany duchem żywiołaka powietrza
• Golem koralowy
• Golem kościany
  • Kościany pajęczy golem
• Krwawy golem
• Krwawy golem Hextora
• Golem lalecznik
• Golem lemoriański - tworzony w Ziejącej Paszczy przez Demogorgona.
• Golem lodowy
• Golem łańcuchowy - tworzone przez kytony.
• Golem łuskowy
• Golem magmowego rdzenia - napędzany duchami z planów żywiołów ognia i ziemi.
• Golem mithrilowy
• Golem mocy
• Golem mosiężny
• Golem mózgowy
• Golem nyraala
• Golem oblężniczy
• Golem obsydianowy
• Golem ostrzowy
• Golem pajęczynowy
• Golem papierowy
• Golem piaskowy
• Golem piekielnego ognia - tworzone w Baatorze.
• Golem puzzlowy
• Golem reliefowy
• Golem runiczny
• Golem Sardoriański
• Golem smoczy
• Golem solny
• Golem śnieżny
• Golem trupi
• Golem węglowy
• Golem witrażowy
• Golem woskowy
• Golem żelazny
  • Pajęczy żelazny golem
• Golem z ciał demonów - tworzone w Otchłani.
• Golem z czarnego lodu
• Golem z brudu krypty
• Golem z morskich muszli
• Golem ze smoczych kości
• Golem zębowy
• Golem złomowy
• Golem złoty
• Golem żelazny jaszczur
• Minogon
• Mosiężny wierzchowiec

Relacje

Zobacz więcej w osobnym artykule: Golemy planarne.

W Exandrii

Ten fragment dotyczy świata Critical Role.

• Golem kobaltowy
• Golem łowca magów
• Golem platynowy
• Strażnik kuźni

W Faerûnie

Ten fragment dotyczy świata Zapomniane Krainy

• Golem diamentowy
• Golem rubinowy
• Golem szmaragdowy
• Golem thayski
• Golem z wężowego ciała
• Pajęczy kamienny golem - napędzany duchem z Demonicznych Otchłani.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Golemy klejnotowe.

W Mystarze

Ten fragment dotyczy świata Mystara.

• Golem skalny
• Golem srebrny
• Golem szkieletowy
• Żelazny gargulec

Inne

Konstrukty które przed trzecią edycją były (i obecnie powinny być) golemami.

• Kariatyda
• Moloch
• Nekrofidius
• Shaboath
• Strach na wróble

Ciekawostki

Golem (hebr. ‏גולם‎ lub ‏גלם‎; jid. ‏גולם‎ fon. gojlem) wywodzi się z hebrajskiego folkloru. Pierwotnie mogło oznaczać jako coś nieokreślonego, pozbawionej utrwalonej formy, być może też zarodek lub płód. Przekształcenie tego pojęcia na istotę stworzoną przez człowieka, a pozbawionej duszy, miało miejsce prawdopodobnie w okresie hellenistycznym lub rzymskim. Życie oraz śmierć golema były mocno zależne od wykorzystanych słów, co wynikało z żydowskich wierzeń na temat magii słów i alfabetu hebrajskiego (ponieważ litery hebrajskie mają ekwiwalent numeryczny - też i numerologii).

Najbardziej znaną legendą dot. golema jest o golemie praskim (od czeskiej Pragi) z okresu renesansu. Stworzony miał być przez rabina Jehudę Löwa ben Becalela (nom. Jehuda Löw ben Becalel), głównie w celu obrony lokalnej gminy żydowskiej. Ożywiający cykl słów miał być schowany w ustach. W trakcie obrony przed tłumem stworzenie jednak wpada w szał i rabin musiał wydobyć pergamin, wycierając słowa, uśmiercając golema. Jest wiele wersji tej legendy.

Jedną z pierwszych koncepcji "sług ze skały i gliny" są prawdopodobnie staroegipskie "uszebti" (ang. Ushabti steg. 𓅱𓈙𓃀𓏏𓏭𓀾 ). Mieli wykonywać obowiązki zmarłego w zaświatach i mogło być sakralną reakcją, by unikać grzebania żywcem sług zmarłego faraona razem z nim (co było praktykowane w głębokiej starożytności tego państwa).

Golem kamienny może być inspirowany terakotową armią z grobowców chińskich cesarzy.

Golem cielesny wywodzi się prawdopodobnie z książki "Frankenstein".

Zobacz też

• Homunkulus - inna sztucznie stworzona istota, której zadaniem miała być służba, bazująca na historii
• Plumazotl - maztikańska, sztucznie stworzona istota z piór, której udało stać się prawdziwym życiem

Galeria

Od lewej, golem mosiężny, smoczy i witrażowy

Golem mózgowy, piekielnego ognia i z ciał demonów

Golemy klejnotowe wraz z golemem thayskim (z przodu)

Golemy smocze, od lewej, golem żelazny jaszczur, smoczych kości i kamienne smoczysko

Źródła

• Monstrous Manual
• Candlekeep Mysteries
• Cityscape
• Czarci Foliał
• Draconomicon
• Dragon Magazine #334
• Dragon Magazine #341
• Dungeon Magazine #84
• Dungeon Magazine #85
• Dungeon Magazine #142
• Dungeon Magazine #151
• Fortress of the Yuan-Ti
• Frostburn
• Heroes of Battle
• Heroes of Horror
• Magic of Incarnum
• Monstrous Compendium Annual Volume III
• Monstrous Compendium Annual Volume IV
• Icewind Dale: Rime of the Frostmaiden
• Kompendium Potworów: Potwory Faerunu
• Księga Potworów
• Księga Potworów II
• Monster Manual III
• Miasto Pajęczej Królowej
• Podręcznik Przygód Epickich
• Stormwrack
• The Sinister Spire
• Dark Sun Creature Catalog
• http://www.wizards.com/dnd/article.asp?x=dnd/mm/mm20010330b
• Wikipedia: Golem (Dungeons & Dragons)
• Golden Guardian
• Sardorian Golem
• Monster Mayhem: Razor Golem
• The Candlemaker's Fire: The Wax Golem
• Tal'Dorei Campaign Setting Reborn