Edytujesz Charakter

<blockquote>''Porządek, chaos, dobro, zło... Nie ufaj żadnemu z nich. ''<br>- Wilbart Unnay. Obieżysfer</blockquote>

'''Charakter''' (ang. ''Alignment'') Ujęte ogólnie moralne i osobiste nastawienie istoty do świata reprezentuje jej charakter: praworządny dobry, neutralny dobry, chaotyczny dobry, praworządny neutralny, neutralny, chaotyczny neutralny, praworządny zły, neutralny zły oraz chaotyczny zły.

Charakter to narzędzie, dzięki któremu będziesz kształtował tożsamość swego bohatera. Nie traktuj go jako żelaznej reguły i nie pozwól, by cię krępował. Tak naprawdę każda jego odmiana reprezentuje szeroką gamę osobowości i filozofii życiowych. Dzięki temu dwie osoby o tym samym charakterze będą od siebie różne.

==Podstawowe definicje==
=== Dobro a zło ===

Dobre postacie i istoty chronią życie niewinnych. Źli bohaterowie i stworzenia upokarzają lub niszczą niewinnych – dla zabawy lub zysku.

''“Dobro”'' implikuje altruizm, poszanowanie życia oraz troskę o godność istot rozumnych. Dobrzy śmiałkowie poświęcą się, by pomóc innym.

''“Zło”'' oznacza krzywdzenie, gnębienie i zabijanie innych. Niektóre złe stworzenia po prostu nie odczuwają współczucia i mordują bez skrupułów, gdy tylko im to odpowiada. Inne aktywnie dążą do zła, zabijają dla zabawy lub z obowiązku, który wiąże je z jakimś złym bóstwem lub panem.

Osoby, które zachowują neutralność w odniesieniu tak do dobra, jak i zła, będą odczuwać skrupuły przed zabiciem niewinnych, brak im jednak wystarczającego zaangażowania, by się poświęcać ich ochronie. Neutralnych z innymi wiążą relacje osobiste.

Bycie dobrym czy złym może wynikać ze świadomego wyboru. W przypadku większości osób bycie dobrym czy złym to nastawienie, którego istnienia są świadome, lecz którego nie wybierają. Neutralność na osi dobro-zło zwykle odzwierciedla po prostu brak oddania się jednej ze stron, choć niektórzy postrzegają ją jako pozytywne zaangażowanie w zachowanie równowagi. Ci ostatni uznają, że dobro i zło to kwestie obiektywne, a nie tylko opinie czy punkty widzenia, dlatego też uważają, iż utrzymanie równowagi pomiędzy tymi siłami ma bardzo istotne znaczenie – przynajmniej dla nich.

Zwierzęta oraz wszystkie inne istoty niezdolne do działań noszących znamiona moralne są neutralne – ani dobre, ani złe. Nawet śmiertelnie niebezpieczne żmije czy tygrysy zjadające ludzi pozostają neutralne, ponieważ brak im moralnej świadomości pozwalającej odróżnić zachowania poprawne od podłych itp.

=== Prawo a chaos ===

Praworządne osoby mówią prawdę, dotrzymują słowa, szanują władzę, cenią tradycje i osądzają tych, którzy nie wypełniają swych obowiązków. Chaotyczne pozostają w zgodzie z własnym sumieniem, nienawidzą, gdy każe im się coś robić, wyżej cenią nowe idee niż tradycje, a dotrzymują słowa, jeśli akurat czują, że będzie to słuszne.

''“Praworządność”'' implikuje honor, lojalność, spolegliwość, posłuszeństwo władzy oraz niezawodność. Z drugiej zaś strony może oznaczać ograniczenie horyzontów, ortodoksyjne oddanie tradycji, mentorstwo czy nieumiejętność dostosowywania się do sytuacji. Osoby świadomie głoszące praworządność twierdzą, że tylko ona pozwala stworzyć społeczność, której członkowie polegają na sobie nawzajem i podejmują dobre decyzje, mając pełną świadomość, że wszyscy będą się do nich stosować.

''“Chaos”'' oznacza wolność, umiejętność dostosowywania się do sytuacji oraz elastyczność. Z drugiej jednak strony może też obejmować lekkomyślność, niechęć do prawomocnej władzy, przypadkowość i arbitralność oraz nieodpowiedzialność. Osoby głoszące chaotyczność utrzymują, że tylko niczym nieograniczona wolność osobista pozwala wszystkim w pełni się wyrażać, dzięki czemu społeczność może w pełni wykorzystać potencjał każdej jednostki.

Postacie, które zachowują neutralność w odniesieniu do praworządności oraz chaosu, normalnie szanują władzę i nie czują potrzeby ani buntu, ani posłuszeństwa. Są uczciwe i szczere, ale można je nakłonić do kłamstw i oszustw.

Oddanie praworządności czy chaosowi może być świadomym wyborem, ale częściej jest to cecha osobowości, którą się po prostu posiada, a nie wybiera. Neutralność na osi praworządność-chaos to zwykle stan pośredni – punkt centralny pomiędzy skłanianiem się w którąkolwiek ze stron. Niemniej nieliczne neutralne osoby właśnie neutralność uznają za stojącą ponad praworządnością czy chaosem, za ideę nadrzędną. Według nich pozostałe koncepcje są ekstremalne i posiadają zbyt wiele wad.

Zwierzęta i inne istoty niezdolne do działań noszących znamiona moralne są neutralne. Owszem, psy okazują posłuszeństwo, a koty chodzą własnymi drogami, jednak nie potrafią być naprawdę ani praworządne, ani chaotyczne.

== Dziewięć typów charakterów ==
Dziewięć różnych typów charakterów to wszystkie możliwe kombinacje osi praworządność-chaos i dobro-zło. Dalej znajdziesz opis modelowych przedstawicieli każdego z nich. Pamiętaj, że jednostki mogą odbiegać od normy i że danego dnia postać może działać mniej lub bardziej w zgodzie ze swym charakterem. Niech zatem owe opisy posłużą ci raczej za wskazówki, a nie scenariusze zachowań.
Na początek prezentujemy sześć standardowych charakterów pasujących do postaci graczy – od praworządnego dobrego do chaotycznego neutralnego. Pozostałe trzy typy są zarezerwowane dla potworów i czarnych charakterów.
=== Praworządny dobry ===
----
[[Grafika:Archon.jpg|200px|thumb|Archonowie, typowe istoty praworządne dobre]]
'''Praworządny dobry''', ''“krzyżowiec”'': Postać o tym charakterze działa tak, jak należy się spodziewać po dobrej osobie. Łączy w sobie oddanie walce ze złem, dyscyplinę i nieustępliwość. Zawsze mówi prawdę, dotrzymuje słowa, pomaga potrzebującym i sprzeciwia się niesprawiedliwości. Praworządny dobry bohater nienawidzi, gdy winni nie ponoszą kary. Praworządny dobry to dla ciebie najlepszy charakter, ponieważ łączy w sobie honor i współczucie.
*Praworządni dobrzy [[Przybysz|przybysze]] to [[Archon|archonowie]] z [[Góra Celestia|Góry Celestii]]
*Praworządny dobry [[Plan|plan]]: [[Góra Celestia]]
*Więcej chaosu: [[Bytopia]]
*Więcej prawa: [[Arkadia]]
{{clear}}

=== Neutralny dobry ===
----
[[Grafika:Guardinal02.jpg|200px|thumb|Guardinale, typowe istoty neutralne dobre]]
'''Neutralny dobry''', ''“dobroczyńca”'': Śmiałek o tym charakterze najlepiej sprawdza się w działaniu. Poświęca się pomaganiu innym. Współpracuje z królami i władzami, lecz nie czuje względem nich zobowiązań. Neutralny dobry to dla ciebie najlepszy charakter, ponieważ pozwala czynić dobro i nie opowiadać się jednocześnie ani za, ani przeciw porządkowi.
*Neutralni dobrzy [[Przybysz|przybysze]] to [[Guardinal|guardinale]] z [[Elizjum]]
*Neutralny dobry [[Plan|plan]]: [[Elizjum]]
*Więcej chaosu: [[Ziemie Bestii]]
*Więcej prawa: [[Bytopia]]{{clear}}

=== Chaotyczny dobry ===
----
[[Plik:Eladrin02.jpg|thumb|200px|Eladriny, typowe istoty chaotyczne dobre]]
'''Chaotyczny dobry''', ''“buntownik”'': Bohater o tym charakterze czyni tylko to, co pozostaje w zgodzie z jego sumieniem, nie zwracając uwagi na oczekiwania innych. Podąża własnymi ścieżkami, lecz jest miły, uprzejmy i życzliwy. Wierzy w dobro i porządek, ale nie przejmuje się nazbyt prawami oraz ograniczeniami. Nienawidzi, gdy ktoś zmusza do czegoś innych lub ich zastrasza. Stosuje się do własnego kodeksu moralnego, który – choć nacechowany dobrocią – nie zawsze musi pozostawać w zgodzie z oczekiwaniami społecznymi.
Chaotyczny dobry to dla ciebie najlepszy charakter, ponieważ łączy w sobie dobro serca i swobodę ducha.
*Chaotyczni dobrzy [[przybysz]]y to [[eladrin]]y z [[Arborea|Arborei]]
*Chaotyczny dobry [[plan]]: [[Arborea]]
*Więcej chaosu: [[Ysgard]]
*Więcej prawa: [[Ziemie Bestii]]{{clear}}

=== Praworządny neutralny ===
----
[[Grafika:Nieuchronni.jpg|200px|thumb|Nieuchronni, typowe istoty praworządne neutralne]]
'''Praworządny neutralny''', ''“sędzia”'': Postać o tym charakterze działa tak, jak nakazuje prawo, tradycja lub jej prywatny kodeks. Najważniejsze są dla niej porządek i organizacja. Może uznawać osobisty porządek i żyć tak, jak nakazują prawidła czy standardy, a może też cenić sobie ład dotyczący wszystkich i opowiadać się za silnym, dobrze zorganizowanym rządem.
Praworządny neutralny to dla ciebie najlepszy charakter, ponieważ oznacza, że jesteś niezawodny i honorowy, ale nie popadasz w fanatyzm.
*Praworządni neutralni [[Przybysz|przybysze]] to [[nieuchronni]] z [[Mechanus|Mechanusa]]
*Praworządny neutralny [[Plan|plan]]: [[Mechanus]]
*Tendencje dobra: [[Arkadia]]
*Tendencje zła: [[Acheron]]
{{clear}}

=== Neutralny ===
----
[[Grafika:Rilmani2.jpg|200px|thumb|Rilmani, typowe istoty neutralne]]
'''Neutralny''', ''“niezdecydowany”'': Bohater o tym charakterze robi to, co uznaje za słuszne. Nie czuje się silnie związany z żadną ze stron, gdy dochodzi do sporu między dobrem i złem czy praworządnością i chaosem. Większość neutralnych osób cechuje brak przekonań czy uprzedzeń poza oddaniem neutralności. Niemniej taka postać przedkłada dobro nad zło – koniec końców woli mieć dobrych sąsiadów i władców. Mimo to nie czuje wewnętrznej potrzeby, by wspierać dobro w jakiś abstrakcyjny czy uniwersalny sposób.
Z drugiej jednak strony niektóre osoby o tym charakterze poświęcają się filozofii neutralności. Uważają dobro, zło, praworządność i chaos za szkodliwe, niebezpieczne ekstrema. Dla nich droga neutralności jest najlepsza i na dłuższą metę pozwala na zachowanie równowagi.
Neutralny to dla ciebie najlepszy charakter, ponieważ możesz działać zgodnie z naturą, bez uprzedzeń czy przymusów.
*Neutralni [[Przybysz|przybysze]] to [[rilmani]] z [[Zewnętrze|Zewnętrza]]
*Neutralny [[plan]]: [[Zewnętrze]]{{clear}}

=== Chaotyczny neutralny ===
----
[[Grafika:Slaads1.jpg|200px|thumb|Slaadowie, typowe istoty chaotyczne neutralne]]
'''Chaotyczny neutralny''', ''“wolny duch”'': Śmiałek o tym charakterze poddaje się kaprysom. Jest indywidualistą w każdym calu. Ceni swą wolność osobistą, ale nie zamierza bronić wolności innych. Unika władz, odrzuca ograniczenia i buntuje się przeciw tradycji. Co ciekawe, nie zajmuje się celowym niszczeniem organizacji i wprowadzaniem anarchii. Gdyby to zrobił, opowiedziałby się albo za dobrem (i dążyć do uwolnienia innych), albo za złem (i pragnąć, by wszyscy poza nim cierpieli). Taki śmiałek może być nieprzewidywalny, ale to nie znaczy, że zachowuje się całkowicie przypadkowo – nie skoczy z mostu, zamiast po nim przejść.
Chaotyczny neutralny to dla ciebie najlepszy charakter, ponieważ oznacza, że naprawdę uwalniasz się od ograniczeń narzuconych przez społeczność oraz zapalonych demagogów.
*Chaotyczni neutralni [[Przybysz|przybysze]] to [[Slaad|slaadowie]] z [[Limbo]]
*Chaotyczny neutralny [[Plan|plan]]: [[Limbo]]
*Tendencje dobra: [[Ysgard]]
*Tendencje zła: [[Pandemonium]]
{{clear}}

=== Praworządny zły ===
----
[[Grafika:Devils.jpg|200px|thumb|Diabły, typowe istoty praworządne złe]]
'''Praworządny zły''', ''“dominujący”'': Postać o tym charakterze metodycznie bierze to, czego chce – w granicach osobistego kodeksu postępowania, ale nie przejmując czyjąś krzywdą. Zważa na tradycję, lojalność i porządek, lecz nie czyjąś wolność, godność czy życie. Postępuje zgodnie z zasadami, jest jednak bezlitosna i nie odczuwa współczucia. Świetnie się sprawdza w hierarchii, pragnęłaby rządzić, ale zgodzi się też służyć. Potrafi potępić innych nie za czyny, ale za rasę, religię, ojczyznę czy pozycję społeczną, z jakiej się wywodzą. Nie jest natomiast skłonna do łamania praw czy obietnic. Ta niechęć wynika po części z jej natury, a po części z faktu, iż za pomocą porządku broni siebie przed przeciwnikami o innych zapatrywaniach moralnych. Niektórzy praworządni źli złoczyńcy mają nawet różne tabu, choćby nie zabijają z zimną krwią (lecz mają od tego sługi) czy nie pozwalają, by dzieciom stała się jakaś krzywda (jeśli da się tego uniknąć). Uważają, że tego rodzaju skrupuły stawiają ich ponad pozbawionymi zasad czarnymi charakterami.
Niektóre istoty o tym charakterze poświęcają się złu z podobnym fanatyzmem, co krzyżowcy oddają się dobru. Nie tylko chętnie dążą do celu po trupach, ale również rozsiewają zło, czerpiąc z tego przyjemność. Czasem uważają także, że ich podłość to obowiązek, narzucony przez służbę złemu bóstwu czy panu.
Charakter praworządny zły zwany jest czasem diabolicznym, ponieważ [[Diabły|diabły]] stanowią jego uosobienie.
Jest to charakter najbardziej niebezpieczny, ponieważ reprezentuje metodyczne, świadome, celowe i często skuteczne zło.
*Praworządni źli [[Przybysz|przybysze]] to [[Diabeł|diabły]] z [[Dziewięć Piekieł|Dziewięciu Piekieł]]
*Praworządny zły [[Plan|plan]]: [[Dziewięć Piekieł]]
*Więcej zła: [[Gehenna]]
*Więcej prawa: [[Acheron]]{{clear}}

=== Neutralny zły ===
----
[[Grafika:Yugoloths2.jpg|200px|thumb|Yugolothy, typowe istoty neutralne złe]]
'''Neutralny zły''', ''“krzywdziciel”'': Osoba o tym charakterze robi wszystko to, co uchodzi jej na sucho. Liczy jedynie na siebie. Nie uroni nawet jednej łzy nad ofiarami, które zabija czy to dla zysku, dla zabawy, czy dla wygody. Nie przepada za porządkiem i nie ma wątpliwości, że życie w zgodzie z prawem, tradycją lub kodeksem w żadnym razie nie uczyni jej kimś lepszym czy szlachetniejszym. Z drugiej jednak strony nie charakteryzuje jej niespokojna natura czy zamiłowanie do konfliktów, które cechują chaotycznych złych złoczyńców.
Niektóre osoby o tym charakterze uważają zło za ideał i dokonują plugawych czynów dla nich samych. Najczęściej takie czarne charaktery oddają cześć złym bóstwom lub są członkami sekretnych stowarzyszeń.
Jest to charakter najbardziej niebezpieczny, ponieważ reprezentuje czyste zło pozbawione honoru i odcieni.
*Neutralni źli [[Przybysz|przybysze]] to [[yugoloth]]y z [[Hades]]u
*Neutralny zły [[plan]]: [[Hades]]
*Więcej chaosu: [[Carceri]]
*Więcej prawa: [[Gehenna]]{{clear}}

=== Chaotyczny zły ===
----
[[Plik:Demons2.jpeg|200px|thumb|Demony, typowe istoty chaotyczne złe]]
'''Chaotyczny zły''', ''“niszczyciel”'': Postać o tym charakterze ulega chciwości, nienawiści czy żądzy niszczenia. Jest porywcza, okrutna, niezwykle brutalna i nieprzewidywalna. Jeżeli czegoś pragnie, bezwzględnie i bezdusznie do tego dąży. Jeśli zaś poświęciła życie rozsiewaniu zła i chaosu, staje się jeszcze gorsza. Na szczęście jej plany cechuje duża przypadkowość, a wszelkie grupy, do których się przyłącza lub które tworzy, są kiepsko zorganizowane. Najczęściej istoty o tym charakterze można zmusić do współpracy jedynie siłą, a ich przywódca rządzi dopóty, dopóki potrafi zapobiegać próbom pozbawienia go władzy czy zamachom na swoje życie.
Charakter chaotyczny zły zwany jest czasem demonicznym, ponieważ [[demony]] stanowią jego uosobienie.
Jest to charakter najbardziej niebezpieczny, ponieważ reprezentuje żądzę niszczenia nie tylko piękna i życia, ale również porządku, od którego piękno i życie zależą.
*Chaotyczni źli [[Przybysz|przybysze]] to [[Demon|demony]] z [[Otchłań|Otchłani]]
*Chaotyczny zły [[plan]]: [[Otchłań]]
*Więcej chaosu: [[Pandemonium]]
*Więcej zła: [[Carceri]]{{clear}}

==Różnice między edycjami==
W wersji pierwszej, jeszcze przed Advanced, istniały tylko trzy charaktery. Chaotyczny, neutralny, praworządny. Chaotyczny oznaczał świat potworów i bandytyzm, praworządny zaś świat cywilizacji i honorowość. Ponieważ oś praworządność-chaotyczność była nie do końca zrozumiała od 1 edycji Advanced wprowadzona została oś dobra-zła, budując tak klasyczne już 9 grup charakterów. Pozostałością pierwotnej idei charakteru pozostała w systemie i uniwersum Warhammera.

{{Szablon:Sekcja-D&D4}}
W czwartej edycji D&D wyróżnia się pięć charakterów: praworządny dobry, dobry, nieokreślony, chaotyczny zły i zły.

{{Szablon:Sekcja-D&D5}}
W piątej edycji występują wszystkie charaktery z trzeciej edycji. Dodano także charakter nieokreślony przeznaczony dla istot o niskiej inteligencji, które nie potrafią dokonywać wyborów moralnych.

==Linki zewnętrzne==
*[http://dnd.polter.pl/Charaktery-c12620 Obszerny artykuł na temat charakterów]

== Źródła ==
*SRD PL 3.5 - licencja Ogólnego Dostępu (Open Game Content) i jest licencjonowany do publicznego użytku na warunkach Open Game License v1.0a. Poniższe materiały pochodzą ze strony wydawnictwa ISA [http://www.isa.pl]
[[Kategoria:Dungeons & Dragons]]
[[Kategoria:Filozofia]]
[[Kategoria:Polecane artykuły]]