Alchemia (ang. alchemy) - interdyscyplinarna praktyka, łącząca naukę, zielarstwo, magię i rzemiosło, w celu wytworzenia mikstur, proszków, odczynników i innych substancji mające nadnaturalne efekty. Praktyka ta bywa często łączona ze szkołą transmutacji i bywa skonfliktowana ze szkołami iluzji oraz nekromacji.
Praktykanci alchemii nazywani są alchemikami. Alchemicy bywali podklasami dla czarodzieja, rzemieślnika bądź eksperta (klasa dla NPC). Niektórzy aptekarze bywają też określani jako "alchemicy", najczęściej jednak zwyczajowo przez prosty lud niż przez faktyczny stan wiedzy i zdolności alchemiczne (chociaż elementy jej znają i praktykują). Zasadniczo występują w społecznościach cywilizowanych, choć są wyjątki (np. Koboldy).
Teoria alchemii[]
Wśród większości uczonych, na przestrzeni większości światów, panuje podgląd, że świat zbudowany jest z czterech podstawowych żywiołów: ognia, wody, powietrza i ziemi. I tak, z ich punktu widzenia, złoto jest materiałem który opiera się o zmieszanie pierwiastka ziemi i ognia w odpowiednich proporcjach. Możliwość rozszczepiania części substancji na te podstawowe żywioły przedstawiają jako dowód na słuszność swego podglądu.
Zdecydowaną mniejszością stanowią uczeni, którzy wierzą że spora część wyników powstałych po połączeniu tych żywiołów, same stanowią nową formę żywiołu. Jest to forma rozwinięcia powyższej nauki. I tak złoto, mające w sobie żywioł ziemi i ognia, samo jest odmiennym żywiołem z odmiennymi właściwościami. Na potwierdzenie tego wskazują istnienie parażywiołów, ich odmienność względem zwykłych żywiołów, a także na zupełnie odmienne własności materiałów w wyniku zmieszania. Złoto, będąc sumą ziemi i ognia w odpowiednich proporcjach, ma zupełnie inne zdolności od ziemi i od ognia, oraz od innych substancji powstałych przez zmieszanie tych dwóch elementów.
Niezależnie od tego, którą z tych dwóch teorii wyznaje i stosuje alchemik, to one stanowią fundament do alchemicznej praktyki.
Duchowni praktykują coś podobnego do alchemii, co nazywa się "świętymi sekretami bogów (holy secrets of the gods). Wielu uważa, że różnice między nimi są niewielkie, lecz duchowni oraz część samych alchemików nie pozwala na stawianie między nimi znaku równości. Jednym z przykładów na realną różnicę jest proces produkcji wody święconej.
Transfer wiedzy[]
Proces rozwijania alchemii i przekazywania wiedzy oraz odkryć jest mocno utrudniony przez kilka czynników. Po pierwsze nie ma jednego standardu w opisach. Najbardziej uregulowany system opisu teorii i praktyki mają duchowni, lecz jednocześnie świątynne "laboratoria" są też najbardziej konserwatywne. Dodatkowo przez nieuregulowanie wnioski, oceny i inne informacje mogą być błędne, a alchemik uzyskiwał pozytywny efekt przez czynnik, który nie uznał za istotny. Dodatkowo liczni badacze sami wprowadzają świadomie błędy.
Z tego powodu alchemia rozwija się powoli, te same rzeczy muszą być wielokrotnie odkrywane, i każdy praktykant niemalże sam musi osiągnąć mistrzostwo.
Procesy alchemiczne[]
Chociaż produkcja mikstur (i innych) często wiąże się ze złożoną serią technik laboratoryjnych, istnieje sześć podstawowych procesów, wspólnych dla prawie wszystkich technik.
- Klacynacja (calcinacion) - doprowadza się substancję do formy sproszkowanej i poddaje się działaniu wysokiej temperatury
- Sublimacja (sublimation) - doprowadza się substancję do parowania, a następnie się ją gwałtownie wychładza, by stała się materią stałą
- Absorpcja/Adsorpcja (absorptio/adsorption) - metoda oczyszczania gazów lub cieczy, poprzez wystawienie ich na działanie węgla drzewnego lub innej substancji o własnościach filtrujących, przyciągającej wybrane formy zanieczyszczeń bądź cząstek niechcianych lub rozdzielającej je.
- Próba płomienia (flame test) - metoda służąca identyfikacji niektórych rodzajów nieznanych substancji poprzez wystawienie ich na gorący ogień. Kolor płomienia i dym mówić będą o zawartych cząstkach.
- Chromatografia (chromatography) - podstawowa metoda analizy niektórych rodzajów nieznanych substancji. Substancję najpierw rozpuszcza się w wodzie (lub innej cieczy). Następnie przelewa się do szklanej rurki wyłożonej bibułą filtracyjną i dodaje się rozpuszczalnik. Ponieważ różne substancje będą przemieszczać się w różnym tempie, będzie można je odczytać na podstawie ujawnionych na tubie kolorów.
Laboratorium[]
Laboratorium alchemiczne stanowi element niezbędny do przeprowadzania prób czy procesów produkcji. Pomieszczenie powinno mieć możliwość zarówno szczelnego zamknięcia, jak i szybkiej wentylacji. Osłonięcia przed światłem słonecznym, jak i naświetlenia. Ważne jest aby zachować niski poziom wilgotności, aby księgi i komponenty nie narazić na korozję, pleśń bądź inne szkodliwe skutki. Powinno być zaopatrzone w próbki różnistych substancji (np. każdego typu metali), ciekawostki przyrodnicze oraz sprzęt podstawowy jak słoiki, zlewki, butelki czy palniki. Zakłada się, że minimalny koszt, przy cenach "normalnych", uposażenia laboratorium aby było funkcjonalne, jest to tysiąc sztuk złota. Natomiast do prac zaawansowanych bądź specjalistycznych zakłada się, że cena uposażenia wynosić może minimum dwa tysiące.
Poza tym istnieje szereg dodatków, które chociaż są dodatkowe, to w wielu podręcznikach do alchemii jest zalecane ich posiadanie.
- Granitowy blat - wypolerowany, płaski blat z granitu lub kwarcu lub innego niepodatnego i twardego materiału. Chodzi o odporność na przebarwienia, uszkodzenia fizyczne oraz chemiczne jakie spowodować mogą np. kwasy.
- Szklana maska - szklane maski dla alchemików są tak zaprojektowane, aby chronić twarz przed rozpryskami oraz przed szkodliwymi gazami, powstałymi podczas procesów.
- Alchemiczna kula - szklana sfera, o średnicy 1 metra, z możliwością rozłożenia na dwie połówki, z możliwością jej szczelnego zamknięcia. Najistotniejszą jej cechą jest możliwość wprowadzenia substancji do środka i odizolowania od świata zewnętrznego (tak by nie popsuć substancji jak i dla dobra otoczenia).
- Athanor - mały piec do precyzyjnych prac, gdzie można wykorzystywać popiół. Umożliwia między innymi równomierne i powolne rozgrzewanie.
- Piec Descensorny - średniej wielkości piec, do prac termicznych nad cieczą.
- Łaźnia cieplna - piec z misą wody oraz pierścieniami różnymi rozmiarów, gdzie można wstawić flasze z substancjami. Można w nim powoli rozpuścić termicznie substancję, która będzie spływać do odpowiedniego szklanego pojemnika.
- Gnojne łóżko - niepalny pojemnik (przeważnie szklany) gdzie znajduje się obornik lub piasek. Wsadzona do środka substancja będzie następnie poddawana podgrzewaniu a obornik lub piasek umożliwią pośrednie i bezpieczne podgrzewanie.
- Waga analityczna - bardzo precyzyjna waga, mogąca wychwycić ciężar kurzu. W ochronie przed niechcianymi pyłami, kurzem i zanieczyszczeniami powinna znajdować się pod szklaną zasłoną.
- Biureta - rurka z zaworem, służąca do precyzyjnego odmierzania cieczy.
- Papier filtracyjny - papier tak obrobiony, aby skutecznie rozdzielać substancje stałe od cieczy.
- Ręczna wirówka - maszynka, do której można wstawić bezpiecznie probówki, a następnie (przez pompkę lub korbę) wprowadzić w ruch obrotowy. Substancje o różnej masie oddzielą się, cięższe na dno a lżejsze na wierzch.
Bardzo często sumaryczne koszty laboratorium (oraz nawet podstawowych surowców zużywalnych podczas pracy) są na tyle duże, że alchemicy wchodzą w układy z różnymi organizacjami typu kościoły, gildie czarodziejów albo nawet szukają możnego patrona. W zamian za finansowanie zakupów alchemicy zobowiązani są do wykonywania dla nich odpowiednich usług.
Z laboratoriami alchemicznymi wiążą się też koszty stałe, związane z konserwacją, utrzymaniem czy nawet zwykłymi opłatami podatkowymi.
Wykorzystanie alchemii[]
Podstawowe[]
Jedną z prostszych form wykorzystania tej sztuki jest identyfikacja nieznanych materiałów, mikstur, proszków bądź rozpoznania i analizy ich składu. Alchemicy także badają w sposób bardziej naukowy pojmane potwory, szukając zarówno ich słabych punktów jak i możliwości praktycznego wykorzystywania części ich ciał. Przykładem stworzeń, nad którymi intensywnie się pracuje, jest slig.
Jednak najchętniej zleceniodawcy płacą, aby uzyskać pewne produkty. Wśród najczęstszych wymienić można:
- Mikstury (potions)
- Pożyteczne
- Trucizny
- Antidota, antytoksyny
- Kwasy (acids)
- Alkohole
- Produkty zapalające (incendiaries) -
- Materiały pirotechniczne (pyrotechnic materials)
- Kremy i maści (creams, salves)
- Oleje (oils)
- Tworzenie konstruktów (np. Stworzenie kukłowe)
Wszystkie te mają jednak ryzyko, że będzie produktem zepsutym. Żądany efekt może nie zadziałać lub mieć niechciany skutek uboczny. Większość laików oraz alchemików nie jest w stanie rozróżnić zepsutej od prawidłowego produktu. W takim przypadkach dopiero ich użycie da pewność, czy obiekt został poprawnie wykonany.
Alchemia jest też wykorzystywana do swego rodzaju swego rodzaju "modyfikacji genetycznych" lub wsparcie prac nekromantycznych. Zarówno do ulepszenia gatunków istniejących jak i tworzenia nowych. Tak zmodyfikowane stworzenia mogą być użyte tak do celów bojowych jak i do celów rozrywkowych (np. jako przeciwnicy na arenach).
Odważne szaleństwo[]
Terminem "odważne szaleństwo" (bold madness) określa się wielkie projekty alchemiczne, które wykraczają poza normalny standard. Do nich zaliczyć można metody na pokonanie śmierci lub wymuszoną transmutację bez użycia magii. Jednymi z najbardziej ikonicznymi produktami "Odważnego szaleństwa" są eliksiry długowieczności.
Ci, którzy odkryją metodę, prawie w ogóle się nie dzielą odkryciem. Natomiast w obrocie natrafić można na fałszywe mikstury czy napary, naciągając swych klientów.
Jako magia[]
Istnieje możliwość wykorzystywania zdobyczy alchemiczny do bezpośredniego rzucania zaklęć. Używa się ku temu głównie proszki, oleje i inne substancje. Nie jest to "symulowanie efektu czaru" lecz rzeczywiste uniknięcie tradycyjnego procesu rzucania zaklęć. Niektórzy traktują takie rzucanie zaklęć jako odrębną szkołę magii, lecz ta idea nie utrzymała się.
Zobacz też[]
- Hishna, Pluma - sztuki, wykorzystujące energie materialnych elementów świata natury, aby uzyskać nadnaturalne oddziaływanie
Linki zewnętrzne[]
- Salt, sulpgur, mercury, heat - propozycja ujęcia alchemii w mechaniki gry
- Alchemy and herbalism expanded - rozwinięta mechanika alchemii i zielarstwa dla Dark Sun
Źródła[]
- The Complete Wizard's Handbook
- Player's option: Skills and Powers
- Player's option: Spells and Magic
- Sages and Specialists
- Ed Greenwood Presents - Elminster's Forgetten Realms